บิดาแห่งการเกษตรแม่โจ้ พระช่วงเกษตรศิลปการ

ชีวประวัติ อำมาตย์โท ดร.พระช่วงเกษตรศิลปการ (ช่วง โลจายะ) ขอเทิดพระคุณและบูชาบูรพาจารย์ อำมาตย์โท ดร.พระช่วงเกษตรศิลปการ (ช่วง โลจายะ) บิดาเกษตรแม่โจ้ ผู้บุกเบิกงานหนักเพื่อสร้างแม่โจ้ให้เป็นแหล่งความรู้ทางการเกษตรของประเทศไทย อำมาตย์โท พระช่วงเกษตรศิลปการ (ช่วง โลจายะ) เกิดเมื่อวันที่ ๒๐ กรกฎาคม พุทธศักราช ๒๔๔๒ ปีกุน รัตนโกสินทร์ศก ๑๑๘ ณ บ้านแข่ ตำบลพระประแดง อำเภอพระประแดง จังหวัดสมุทรปราการ เป็นบุตรคนเล็กในจำนวนพี่น้องสองคนของร้อยเอก หลวงศรีพลแผ้ว ร.น. (ขาว โลจายะ) กับนางทองหยด โลจายะ การศึกษาขั้นต้นที่โรงเรียนวัดทรงธรรม อำเภอพระประแดง จังหวัดสมุทรปราการ และระดับมัธยมศึกษาที่โรงเรียนมัธยมวัดสุทัศน์ วัดราษฎร์บูรณะ และโรงเรียนสวนกุหลาบวิทยาลัย ตามลำดับ ระหว่างเรียนที่สวนกุหลาบในชั้นมัธยม ๗ และ ๘ นั้น นับเป็นนักเรียนที่เรียนเก่ง โดยได้คะแนน เป็นลำดับที่ ๑ ของชั้น ได้นั่งโต๊ะเรียนพระราชทานของพระบาทสมเด็จ พระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัวฯ รัชกาลที่ ๖ มาโดยตลอด ได้รับทุนรัฐบาลไทยไปศึกษาต่อระดับปริญญาตรี ที่มหาวิทยาลัยฟิลิปปินส์ (University of the Philippines at Los Banos) จนจบชั้นปีที่ ๓ จากนั้นรัฐบาลไทยได้ส่งตัวไปศึกษาต่อจนจบปริญญาตรีและโท ทางสัตวศาสตร์ ที่มหาวิทยาลัยวิสคอนซิล (University of Wisconsin) สหปาลีรัฐอเมริกา เมื่อปี พ.ศ.๒๔๖๗ นับเป็นผู้สำเร็จการศึกษาระดับปริญญาโทด้านการเกษตรจากต่างประเทศคนที่ ๒ ของประเทศไทย เมื่อเดินทางกลับประเทศไทย ได้รับราชการในกระทรวงธรรมการ และกระทรวงกลาโหมตามลำดับ จนถึงปี พ.ศ. ๒๔๗๖ หม่อมเจ้าสิทธิพร กฤดากร อธิบดีกรมตรวจกสิกรรม ได้ขอตัว พระช่วงเกษตรศิลปการ จากกระทรวงกลาโหม เพื่อไปบุกเบิกงานสถานีทดลองกสิกรรมภาคพายัพ บ้านแม่โจ้ เชียงใหม่ และในปี พ.ศ.๒๔๗๗ เจ้าพระยาธรรมศักดิ์มนตรี (สนั่น เทพหัสดิน ณ อยุธยา) เสนาบดีกระทรวงธรรมการ ได้จัดตั้งโรงเรียนฝึกหัดครูประถมกสิกรรมแม่โจ้ เพื่อให้ทำงานควบคู่กัน กับโรงเรียนฝึกหัดครูประถมกสิกรรม ซึ่งเป็นการศึกษาเกษตรระดับสูง ที่จัดโดยกระทรวงธรรมการ ซึ่งดำเนินการที่แม่โจ้อยู่เพียงแห่งเดียวในเวลานั้นจนถึงปี พ.ศ.๒๔๘๑ จึงยุบเลิก แต่ให้จัดหลักสูตรมัธยมวิสามัญเกษตรกรรมขึ้นแทนตั้งแต่ปี พ.ศ.๒๔๗๘ หลังการยุบเลิกหลักสูตรครูประถมกสิกรรมทุกแห่งและถูกโอนไปสังกัดกระทรวงเกษตราธิการแล้ว จึงได้ตั้งเป็นวิทยาลัยเกษตรศาสตร์แม่โจ้ หลักสูตร ๓ ปี ระดับอนุปริญญา ในปี พ.ศ.๒๔๘๑ พระช่วงเกษตรศิลปการ ได้รับแต่งตั้งให้เป็นอธิบดีกรมเกษตร รวมเวลา ที่ท่านอยู่สร้างแม่โจ้ ๖ ปี คือ พ.ศ.๒๔๗๖-๒๔๘๑ หลังจากดำรงตำแหน่งต่างๆ ทางราชการตั้งแต่อธิบดี รัฐมนตรีว่าการกระทรวงเกษตราธิการ และเป็นทูตวัฒนธรรมและผู้ดูแลนักเรียนไทยในสหรัฐอเมริกาเป็นตำแหน่งสุดท้ายก่อนเกษียณอายุราชการเมื่อปี พ.ศ.๒๕๐๒ พ.ศ.๒๕๑๐ พระช่วงเกษตรศิลปการ กลับมาเยี่ยมแม่โจ้ เพื่อพบปะนักศึกษา ครู อาจารย์ และศิษย์เก่า ท่านได้ให้โอวาทสำคัญความตอนหนึ่งว่า “สถานศึกษาแม่โจ้แห่งนี้จะเจริญเติบโต ก้าวหน้าได้อย่างมั่นคงนั้นจะต้องประกอบด้วย มีครูดี นักศึกษาดี และมีศิษย์เก่าดี ที่จะช่วยพยุงค้ำชูให้มั่นคงแข็งแรงต่อไป” พระช่วงเกษตรศิลปการ ได้รับพระมหากรุณาธิคุณ โปรดเกล้าฯ ให้ดำรงตำแหน่งนายกสภาสถาบันเทคโนโลยีการเกษตร ระหว่างปี พ.ศ.๒๕๑๘-๒๕๒๒ และได้รับพระราชทานปริญญาเทคโนโลยีการเกษตรดุษฎีบัณฑิตกิตติมศักดิ์ สาขาพืชศาสตร์ เมื่อวันที่ ๑๙ กุมภาพันธ์ ๒๕๒๕ ท่านมีภริยา คือ คุณหญิงช่วงเกษตรศิลปการ (สำอางค์ ไรวา) มีบุตรและธิดารวม ๖ คน อำมาตย์โท ดร.พระช่วงเกษตรศิลปการ ถึงแก่อนิจกรรมเมื่อวันที่ ๑๐ มกราคม พ.ศ. ๒๕๓๑ สิริอายุ ๘๘ ปี ๕ เดือน ๒๑ วัน เราเหล่าชาวแม่โจ้ ขอเทิดพระคุณและบูชาบูรพาจารย์ผู้เป็นปูชนียบุคคล ตราบชั่วนิรันด์กาล

Read More